25 Yıldır Ayakta

shiftdelete.net'ten alıntıdır. Yazının orijinaline buradan ulaşabilirsiniz.

25 Yıldır Ayakta

1985 yılında Microsoft, bilgisayar kullanıcılarına büyük bir sürpriz yaparak Windows 1.0 adındaki yeni ürününü piyasaya sundu. Grafik arayüz kavramı bu tarihten sonra gün yüzüne çıktı.

Şimdi bu tarihten iki yıl öncesine gidiyoruz. Yıl 1983 ve yine Kasım ayı. Birçok PC kullanıcısının grafik arayüz hakkında hiçbir bilgisi yok. Hatta "Fare kullanıyor musunuz?" diye sorulsa "Bizim evde yok" cevabını alabilirdiniz. İşte bu günlerde Microsoft adındaki bir firma grafik arayüze sahip bir işletim sistemi yapacağını açıkladı. Birçok otorite, bu tarz bir işletim sistemi yapılacağı söylentilerine şüphe ile baktı. Tabii ki o dönemlerde yazılımcı denilince akla hiçbir şey gelmiyor. Fakat birçok mühendis ve özellikle PC üretici firmaların çalışanları işletim sistemi üzerine hararetli bir çalışma içeresindeydiler. Hatta bazı firmalarzamanına göre oldukça iyi denilebilecek işletim sistemleri piyasaya sürdüler.

Fakat bazı nedenler onların ayakta kalmasına engel oldu. Eğer bu işletim sistemlerinin şansları yaver gitseydi şimdi piyasada birçok kullanıcı tarafından kullanılan 10'nun üzerinde işletim sistemi olabilirdi. Gelin isterseniz Windows'un geçmiş dönemdeki rakiplerine bir göz atalım.

Visi On

1983 yılının Aralık ayında kullanıcıların beğenisine sunulan Visi On basit bir işletim sisteminden başka bir şey değildi aslında. İşletim sistemi, Visi On Applications Manager adı altında ve 495 $ fiyatla satışa çıkartıldı. İşletim sistemiyle birlikte artı 295 $ karşılığında fare de satın alabiliyordunuz. VisiCorp firması Visi On işletim sistemiyle birlikte üç uygulamayı daha kullanıcıların beğenisine sundu. Visi On Calc 395 $'dan, Visi On Graph 250 $'dan ve Visi On Word 375 $'dan satışa çıktı. Bu ürünlerin toplam paket fiyatı ise 1765 $'dı.

Yukarda belirttiğimiz bedelleri ödeyenler Visi On işletim sistemine sahip olabiliyorlardı. Grafik tabanlı bir yazılım olan Visi On zamanının en iyi işletim sistemi olan DOS 6.22 üzerinde çalışabiliyordu. Fakat işletim sisteminin grafik arayüzünü kullanabilmeniz için özel bir fare kullanmanız gerekiyordu. Ayrıca depolama alanınızın en az 5 MB olması şarttı. Zamanına göre yüksek bir depolama alanı olan 5 MB için birçok kullanıcı 7500 $ gibi bir bedel ödedi. Firma 1985 yılının Ocak ayından itibaren basit işletim sisteminin fiyatını 99 $'a kadar çekti. Bu da işe yaramamış olacak, firma 1985 yılının Kasım ayında işletim sistemini PaladinSoftware'e sattı. Yeni firma işletim sisteminin adını Paladin olarak değiştirildi.

TopView

Windows'un bir diğer rakibi ise IBM tarafından yazılan TopView işletim sistemiydi. IBM tarafından yazılan işletim sistemi 1984 yılının Ağustos ayında kullanıcılar ile buluştu. IBM işletim sistemini kendi PC'leri ile birlikte dağıtmayı denedi. Bu konuda başlarda başarılı gibi gözükse de, Microsoft'un Windows'u kullanıcıların beğenisine sunmasının ardından popülaritesi azaldı.

DOS 2.0'dan 6.0'a kadar desteği bulanan TopView'in ömrü sadece 6 yıl sürdü. 1990 yılının Haziran ayına kadar hayatta kalan TopView, IBM'ingeliştirmeyi durdurduğu kararının ardından tarihteki yerini aldı. Aslında IBM kullanıcı dostu ve GUI (Graphical user interface) arabirime sahip olacak bir işletim sistemi için kullanıcılarına söz vermişti. Fakat IBM'in yazılımcıları bu sözü tutamadı.

GEM

1984 yılında Digital Research firması tarfından halkın beğenisine sunuldu. Bu sistemin çalışma mantığı Windows'a çok yakındı. Hatta grafik arayüzü bile Windows'ta olduğu gibi pencereler yardımıyla çalışıyordu. GEM (Graphical Environment Manager) işletim sistemi GUI'nın kullanıldığı ilk işletim sistemi olarak da biliniyor. GEM piyasaya çıkmasının ardından hemen sıkıntıya düştü. Çünkü Apple, GEM'in görünüşünün Mac işletim sistemine benzediği gerekçesiyle dava açtı. Buna karşılık GEM "Elegant Edition" adıyla yeni bir sürüm çıkarttı.

1991 yılında, firma işletim sistemini sattı. Bundan sonra açık kaynak kodlu olarak yoluna devam eden işletim sisteminin 1999 yılında FreeGEM ve OpenGEM adı altında iki sürümü daha halkın beğenisine sunuldu.

DESQview

Windows 1.0'dan beş ay önce 1985 yılının Haziran ayında piyasaya sürülen DESQview, IBM'in TopView işletim sisteminin alternatifi olarak piyasadaki yerini aldı. Bu işletim sistemi üzerinde DOS uygulamalarının hepsi çalışıyordu. Başlarda oldukça iyi satış rakamlarını yakalayan DESQview ileriki zamanlarda Unix temelli X Windows uygulamalarını desteklemediği için fazla ilgi görmedi. Firma 1990 yılında DESQview/X sürümünü çıkarttı, fakat bu çırpınışlar Windows'un popülerliğini azaltmadı. Ufak bir gecikme yaşaması yazılımın hayatına mal oldu. Firma 1998 yılında DESQview'i Symantec'e sattı. Bu satışın ardında hiç kimse DESQview adını duymadı.

DeskMate

Bu işletim sisteminin ilk ortaya çıkışı 1986 yılındaydı fakat stabil çalışan işletim sistemi 1992 yılında halka sunuldu. Metin temelli işletim sistemi grubuna giren DeskMate hiçbir zaman çekici bir varlık gösteremedi. 2. ve ardından gelen 3. versiyonuna rağmen 1990'ların başında sıkışıp kalan işletim sistemini uygun fiyatı dahi kurtarmaya yetmedi.

PC/GEOS

Windows 3.0 ile birlikte aynı yıl (1990) içerisinde halkın beğenisine sunulan PC/GEOS işletim sistemi GUI arabirimini kullanıyordu. 16 bit işletim sistemi DOS tabanlıydı. 2000'li yıllara kadar hayatta kalan GEOS'un son sürümü 2009 yılının Ağustos ayında kullanıcıların beğenisine sunuldu. GEOS'un son sürümü Windows 95'in klonu gibi. 1990 ila 2009 arasındaGEOS işletim sisteminin 24 versiyonu bulunuyor. Bu işletim sistemlerini birçok kişi tarafından kullanışsız bulundu ve hiçbir zaman popüler olmadı.

Sizleri biraz gerilere götürerek Windows'un rakibi olmaya çalışan işletim sistemleriyle ilgili bilgiler verdik. Bu işletim sistemlerinin popüler olmamasının birçok sebebi var aslında. Fakat Microsoft'un gözbebeği Windows'un da oldukça şanslı olduğu söylenebilir. Kim bilir belki 25 yıl sonra başka bir işletim sistemi popüler olacak. Hep beraber bekleyip göreceğiz.